Antybiotyki - brać czy nie?

Antybiotyki – dużo o nich słyszymy, zwłaszcza w okresach wzmożonych infekcji, ale czy na pewno wiemy na czym polega ich działanie? Czy musimy obawiać się antybiotykoodporności? Czy antybiotyk z probiotykiem to nierozłączna para?

Co to są antybiotyki i od kiedy je znamy?

Antybiotyki są substancjami naturalnymi lub syntetycznymi, które zabijają drobnoustroje lub hamują ich rozmnażanie, ułatwiając organizmowi opanowanie zakażenia. Mają różne sposoby i zakres działania.

Odkrycie antybiotyków było niewątpliwie jednym z najważniejszych przełomów w medycynie. Są one uznawane za najważniejszy wynalazek medycyny XX wieku. Wiele chorób stało się dzięki nim możliwych do wyleczenia - ludzie przestali masowo umierać z powodu zapalenia płuc, zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych i wielu innych chorób bakteryjnych.

Do czasu zakończenia drugiej wojny światowej wszelkie poważniejsze infekcje bakteryjne były dla ludzi śmiertelnie niebezpieczne. Pierwszym poznanym antybiotykiem była penicylina, za której odkrycie szkocki bakteriolog i lekarz, Alexander Fleming w 1945 r. otrzymał Nagrodę Nobla.

Co to jest antybiotykooporność?

W ciągu kolejnych lat powstały kolejne cząsteczki antybiotyków – do roku 1965 pojawiło się 14 grup antybiotyków. Badania naukowe nad nowymi cząsteczkami były konieczne, gdyż okazało się, że bakterie potrafią wytwarzać oporność na antybiotyki. W skrócie można opisać to tak: kiedy stosujemy antybiotyk zabija on wrażliwe bakterie. Wśród nich mogą znaleźć się jednak pojedyncze mniej wrażliwe - oporne. Jeżeli przerywamy za wcześnie stosowanie antybiotyku lub stosujemy go w zbyt niskich dawkach dajemy im szansę na namnażanie i rozwój. W taki sposób w naszym organizmie pozostają bakterie, których przy kolejnym zastosowaniu tego samego antybiotyku może nie udać się już wyeliminować.

Dlaczego przyjmując antybiotyk powinno się brać probiotyk?

Antybiotyki, poza niszczeniem drobnoustrojów, wpływają niestety negatywnie na skład fizjologicznej mikroflory jelitowej, czyli zabijają bytujące w jelitach pożyteczne bakterie. Może to prowadzić do zaburzenia jej składu – tzw. dysbiozy, co może z kolei skutkować m.in. biegunką i innymi zaburzeniami pracy jelit. Dlatego podczas stosowania antybiotyków należy wspierać mikroflorę jelitową stosując odpowiednie probiotyki. Wybierając je warto zwrócić uwagę na zawarte w nich szczepy bakteryjne, zawartość prebiotyku, który jest pożywką dla bakterii probiotycznych i dodatkowe składniki – np. witaminę C, która może dodatkowo wspierać układ odpornościowy.

Czy warto stosować antybiotyki?

Antybiotyki to leki, które były przełomem w medycynie. Aby jak najdłużej zachować ich skuteczność należy stosować je z wyłącznie na zlecenie lekarza i tylko wtedy kiedy są naprawdę konieczne.

Jak już wspomniano antybiotyki działają wyłącznie na bakterie – nie ma sensu stosować ich w infekcjach wirusowych. Infekcje wirusowe to m.in. grypa i przeziębienie.

Bardzo ważne, aby antybiotyki stosować zgodnie z zaleceniem lekarza. Nie należy przerywać kuracji antybiotykowej nawet jeśli czujemy poprawę, tylko musimy „wybrać” antybiotyk do końca. Wspomniana w artykule antybiotykooporność wynika m.in ze zbyt krótkiego stosowania antybiotyków przez pacjentów.

Stosując antybiotyki, pamiętajmy, że giną tylko wrażliwe szczepy bakterii, natomiast oporne rozmnażają się w najlepsze. Jeśli po jakimś czasie zostaną same oporne i niewrażliwe, to stosowanie tej grupy leków nie będzie miało uzasadnienia, ponieważ nie będą działać. Antybiotyki to bardzo dobre leki, co nie znaczy, że są dobre w każdym przypadku. Dlatego stosujmy je tylko i wyłącznie z zalecenia lekarza.

Pamiętajmy, że równolegle z kuracją antybiotykiem należy stosować probiotyki, aby uniknąć, zminimalizować negatywne skutki dla naszych jelit. Wybierajmy produkty o sprawdzonym składzie, przebadane klinicznie, od zaufanych producentów, (takie jak produkty Osłonka, nowoczesne synbiotyki opracowane w technologii zapewniającej wysoką przeżywalność dobroczynnych bakterii, dostępne w szerokiej gamie form).

http://antybiotyki.edu.pl/edwa/pdf/wystawa_16_plakatow_2014.pdf
https://gazetalekarska.pl/?p=11082
https://www.mp.pl/gastrologia/wytyczne/168224,probiotyki-aktualny-stan-wiedzy-i-zalecenia-dla-praktyki-klinicznej
ROZPORZĄDZENIE KOMISJI (UE) NR 432/2012 z dnia 16 maja 2012 r. ustanawiające wykaz dopuszczonych oświadczeń zdrowotnych dotyczących żywności, innych niż oświadczenia odnoszące się do zmniejszenia ryzyka choroby oraz rozwoju i zdrowia dzieci, z dnia 16 maja 2012 r.
https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/wywiady/196298,szanujmy-antybiotyki